Inleiding
Veel (jong) volwassenen met een vorm van autisme en hun ouders hebben vaak al een lastige weg afgelegd voordat zij de stap zetten om zich aan te sluiten bij een ouderinitiatief. Door de ervaring in hun zoektocht naar de juiste begeleiding, weten zij als geen ander welke begeleiding hun kind nodig is.Steeds meer ouders nemen het initiatief om samen met andere ouders een woonvorm te realiseren voor hun kind met psychische problematiek.Zij bundelen financiën en krachten om zelf woonruimte met zorg n begeleiding op maat te realiseren: een particulier wooninitiatief.
Ouders houden hiermee de regie over het wonen, de zorg en de begeleiding van hun kind. Voor de jongeren zelf betekent een wooninitiatief: een eigen (t)huis. Zelf meebepalen waar, hoe en met wie je woont en meedoen in de samenleving. Gewoon, net als iedereen. Gewoon wonen met beperkingen. Maar een wooninitiatief oprichten is geen alledaagse bezigheid! Wanneer ouders gezamenlijk op gaan trekken is het belangrijk in een vroeg stadium hun visie op de gewenste woonvorm en wijze van zorgverlening te formuleren.
PGB
Voor de financiering van de zorg in een kleinschalige woonvorm voor mensen die geen gebruik (kunnen) maken van de Wlz is men aangewezen op een PGB via de (centrum) gemeente. Sommige gemeenten menen dat beschermd wonen alleen in natura kan worden verstrekt. Dat is allerminst waar. Ook is het niet noodzakelijk op het moment van aanvraag van een indicatie beschermd wonen al woonachtig in de betreffende gemeente of regio van de centrumgemeente te wonen. Gemeenten mogen een indicatieaanvraag dus niet weigeren omdat iemand (nog) niet woonachtig is in de gemeente.
Bij beschermd wonen gaat het om het bieden van onderdak en begeleiding aan personen met een psychische aandoening (voorheen ZPP GGZ categorie C). Het gaat om personen bij wie op participatie gerichte ondersteuning vanuit een beschermende woonomgeving centraal staat. Onder beschermd wonen in de Wmo 2015 wordt verstaan;
Als iemand Beschermd Wonen nodig lijkt te hebben, zal de Centrumgemeente een onderzoek doen, vooral bekend van het keukentafelgesprek. Klik hier om te weten onder welke centrumgemeente uw gemeente valt. Bij het onderzoek kan gebruik gemaakt worden van een onafhankelijk cliënt ondersteuner. Dit is iemand die op de hoogte is van mogelijkheden en de zorgvrager en familie hierover onafhankelijk informeert. Deze persoon kan ook aanwezig zijn bij het keukentafelgesprek. Gemeenten zijn verplicht een onafhankelijk cliëntondersteuner beschikbaar te stellen.
Hoe gaat een gemeente beslissen?
Voor de feitelijke indicatie mag de gemeente zelf criteria opstellen. Er zijn instrumenten beschikbaar die de gemeente kunnen helpen om te bepalen of iemand Beschermd Wonen nodig hebt (bv. de Wegwijzer naar ondersteuning Wmo voor mensen met psychische problemen/aandoeningen, met daarin de checklist Beschermd Wonen). Voordat een gemeente tot een indicatie overgaat, zal ze ook checken of de gevraagde zorg niet onder ‘gebruikelijke zorg’ valt. Gebruikelijke zorg is zorg die men gewoon van huisgenoten mag verwachten. Wat een gemeente precies onder gebruikelijke zorg schaart, valt onder de beleidsvrijheid. Veel gemeenten houden een lijst aan die gebruikt wordt door het CIZ maar dit is niet verplicht. Ook zal een gemeente kijken naar wat mensen in de omgeving op vrijwillige basis willen bijdragen aan de zorgvraag. Dit heet mantelzorg. Mantelzorg is dus altijd vrijwillig en onbetaald.
Individuele Voorzieningen en Maatwerkvoorzieningen
De indicering van de gemeente verwijst vervolgens naar Algemene Voorzieningen (dit zijn voorzieningen die voor iedereen toegankelijk zijn zoals een boodschappenservice, een maatjesproject, de bibliotheek) en/of naar Maatwerkvoorzieningen (bv. individuele begeleiding of Beschermd Wonen). Voor Maatwerkvoorzieningen is altijd een indicatie nodig.
Wanneer een pgb?
Voor maatwerkvoorzieningen moet de gemeente de mogelijkheid bieden om te kiezen tussen zorg in natura (geld gaat rechtstreeks naar de zorgorganisatie) of een PGB. Dat betekent dat iemand een PGB krijgt en (veelal met behulp van familie of een bewindvoerder) het PGB zelf beheerd. Betalingen aan de zorgverleners verlopen via de SVB. .Zo ontstaat meer keuzevrijheid om de zorg zo te organiseren dat het precies past bij de zorgvrager.
De hoogte van het PGB tarief Bij een Maatwerkvoorziening geeft een gemeente aan voor hoeveel uren een voorziening wordt afgegeven en wat de hoogte is van het PGB. Gemeenten bepalen ook tarieven voor verschillende soorten zorg of hulp. En indien een gemeente dat wil, kunnen ze ook verschillende tarieven maken afhankelijk van de professionaliteit van de hulpverleners. Ook kunnen gemeenten ervoor kiezen andere tarieven te hanteren als er familieleden of bekenden zorg verlenen. Dit valt onder de beleidsvrijheid. Er zijn echter ook wettelijke randvoorwaarden: de zorgvrager moet in staat zijn om met het geboden tarief voldoende en kwalitatief goede zorg in te kopen.
De beleidsvrijheid zorgt er voor dat er in verschillende gemeenten verschillende manieren ontstaan waarop de hoogte van een pgb voor Beschermd Wonen bepaald wordt. Zo zijn er gemeenten die de hoogte van het budget afleiden van het bedrag dat ze betalen aan Zorg in Natura, er zijn gemeenten die werken met tarieven, er zijn gemeenten die offertes van de door de zorgvrager gekozen aanbieder aanvragen, er zijn gemeenten die de exploitatiegegevens opvragen van de door de zorgvrager gekozen aanbieder om op basis daarvan een budget te bepalen. De tarieven voor beswchermd wonen zouden gepubliceerd moeten worden op de website van de gemeente, maar lang niet iedere gemeente doet dat ook werkelijk.
Jonger dan 18 jaar
Is de zorgvrager jonger dan 18 jaar? Dan valt het verblijf met beschermd wonen onder de Jeugdwet. De (eigen) kerngemeente is voor jeugdhulp verantwoordelijk. Ouders kunnen contact opnemen met het jeugdteam van de gemeente.