Verplichte overstap naar VPT? Let op de gevolgen voor ouderinitiatieven

Steeds vaker worden ouderinitiatieven door zorgaanbieders onder druk gezet om over te stappen van een persoonsgebonden budget (PGB) naar een Volledig Pakket Thuis (VPT). Op het eerste gezicht lijkt VPT aantrekkelijk: minder administratie, minder papierwerk. Maar de gevolgen zijn groot – en vaak nadelig voor ouders, bewoners én de toekomst van het ouderinitiatief.

Wat verandert er bij een overstap naar VPT?

Als een ouderinitiatief overstapt naar VPT, dan:

• Vervalt het ouderinitiatief als vorm: het initiatief wordt feitelijk overgenomen door de aanbieder.

• Vervalt de wooninitiatieventoeslag (een belangrijke aanvullende vergoeding bij PGB).

• Vervalt de budgetgarantie. Deze garantie bood stabiliteit en zekerheid voor bestaande afspraken en zorginzet.

Tegelijkertijd komt er voor aanbieders een groot voordeel bij: zij mogen de behandelcomponent vrij besteden. Dit levert per cliënt tussen de € 10.400 en € 18.200 per jaar aan extra inkomsten op, zonder dat daar specifieke zorg tegenover hoeft te staan. Die financiële ruimte maakt de vervallen budgetgarantie voor hen onbelangrijk.

Wat zijn de gevolgen voor ouders en bewoners?
Hoewel de aanbieder minder administratie en geen verantwoording hoeft af te leggen over de besteding van middelen, betekent dit voor ouders en bewoners juist een groot verlies aan zeggenschap:

• Geen inzicht in hoe het geld besteed wordt

• Geen stem meer in personeelsinzet, nieuw aan te nemen bewoners of afspraken over huisregels

• Geen overleg meer met het ouderbestuur

Toch blijft het ouderbestuur juridisch verantwoordelijk voor het gebouw – inclusief zaken als tuinonderhoud, inrichting van gemeenschappelijke ruimtes en brandveiligheid – zonder dat daar een financiële vergoeding tegenover staat.

En de praktijk?

In de praktijk blijkt dat:

• Ouders pas na verloop van tijd ontdekken dat hun zeggenschap volledig verdwenen is

• Sommige aanbieders na enkele jaren aangeven dat de locatie ‘te klein’ is en bewoners moeten verhuizen

• De dagbesteding niet meer te betalen is via het overgebleven pgb-onderdeel, zeker bij VPT met behandeling

• Behandeling vaak geclaimd wordt in het tarief, terwijl er geen daadwerkelijke behandeling plaatsvindt

Tarieven in beeld

De onderstaande tabel laat de verschillen zien tussen PGB, VPT zonder behandeling en VPT met behandeling. De verschillen kunnen oplopen tot tienduizenden euro’s per jaar, met grote impact op de inzet van dagbesteding en zorginfrastructuur:

Wat kunt u doen?

Wordt u als ouderinitiatief onder druk gezet om over te stappen naar VPT? Laat u dan goed informeren. Vraag duidelijkheid over:

• de financiële consequenties

• de zeggenschap en verantwoordelijkheden

• de gevolgen voor continuïteit van wonen, zorg en dagbesteding

Neem contact op met Naar-Keuze voor ondersteuning, uitleg of advies. Wij denken graag met u mee en kunnen u helpen in gesprek te gaan met de aanbieder.