Exact vandaag is het 10 jaar geleden dat de toenmalige voorzitter (Henk Tomas) en secretaris (Egbert Slot) van Naar-Keuze, oud-kaderleden van het eerste uur, naar de notaris gingen om Naar-Keuze als zelfstandige vereniging op te richten.

Naar-Keuze is ontstaan als netwerk van de federatie van oudervereniging (FvO) in 1996, een koepel van vijf ouderverenigingen in de VG-sector, toen het PGB werd geïntroduceerd en als voorloper daarvan tijdens de experimenten cliëntgebondenbudget. Naar-Keuze ontwikkelde zich in de loop van de jaren als belangenvereniging voor budgethouders, maar ook als vraagbaak en een belangrijke plaats waar mensen advies en ondersteuning kunnen ontvangen op het gebied van indicatiestelling, bewaar-en beroepsmogelijkheden t.a.v. het PGB. Omdat in 2007 de FvO, waarbij Naar-Keuze als netwerk was aangesloten, failliet ging in 2007 nadat de rijksfinanciering werd teruggedraaid en interne problemen de organisatie te veel werden. Voor de leden van netwerk Naar-Keuze aanleiding om zich (na een onderzoek onder alle bij het netwerk aangesloten belangstellenden) zelfstandig te vestigen. Vanwege inmiddels gewijzigde wet en regelgeving financiering cliëntenorganisaties, ontvangt Naar-Keuze sinds 2007 geen enkele subsidie meer. Op dit moment worden alle kosten betaald uit de contributies die de leden met elkaar opbrengen.  Toch houden we het op deze manier al 10 jaar vol! Zolang het PGB blijft bestaan, zal Naar-Keuze haar stem blijven roeren, voor met name ouders en familie van mensen met een verstandelijke beperking. Uiteraard kunnen ouders en familieleden nog steeds en ook de komende jaren bij Naar-Keuze terecht als er vragen zijn, men advies wenst of ondersteuning bij een indicatieaanvraag, zorgbeschrijving of budgetplan. De laatste jaren richt Naar-Keuze zich ook op ouders/ familie die betrokken zijn bij een (klein)schalig ouder(woon)initiatief.

Geschiedenis PGB
Tussen mei 1991 en mei 1993 liep een experiment met ruim 300 personen uit Eindhoven en Drenthe die cliënt waren bij de thuiszorg. De helft van deze groep kreeg de keuze aangeboden de zorg gewoon te krijgen zoals in het verleden, of te kiezen voor uitbetaling van het bedrag dat tegenover die zorg stond. 45% van die groep koos voor een budget dat naar eigen inzichten gebruikt kon worden. En hoewel dat de mogelijkheid openlaat dat er geen zorg mee gekocht wordt, deed zich dat slechts in een enkel geval voor. Van wie voor een budget koos, was 80% zeer tevreden over de flexibiliteit en keuzevrijheid die daarmee gewonnen werd.

Op basis van de resultaten van dit experiment gaat staatssecretaris Erica Terpstra (VVD) in 1995 naar de Tweede Kamer met haar beleidsbrief Persoonsgebonden budget, zorg in portefeuille. Als VVDer was zij al lang voorstander van het idee om ook in de zorg de keuzevrijheid uit te breiden. Het voorstel wordt aangenomen en vanaf 1996 kan de Nederlandse burger zorg in natura omzetten in zorg in geld via het zogenaamde persoonsgebonden budget of PGB. Dat is mogelijk in de gehandicaptenzorg, de thuiszorg en de ouderenzorg (vanaf 1997) en wordt gefinancierd vanuit de toenmalige AWBZ. Met het PGB kunnen cliënten zelf hun zorg inkopen bij een door hen zelf uitgezochte instelling of organisatie. De cliënt kon tot 2400 gulden per jaar zelf besteden. Ligt het PGB hoger dan wordt gewerkt via een zogenaamde vereniging van budgethouders. Naar-Keuze is als netwerk opgericht in 1996 als vereniging van budgethouders van ouders/familie van mensen met een verstandelijke beperking, terwijl Per Saldo werd opgericht voor mensen met een lichamelijke beperking. Op die manier hoopt men de bureaucratie voor de cliënt te beperken en toch ook controle op zorgvuldige besteding van de PGB-middelen in te bouwen.
Het PGB is een behoorlijk succes. Cijfers die regelmatig genoemd worden zijn de ongeveer 10% van toenmalige AWBZ-cliënten die aan een PGB de voorkeur geven boven zorg in natura.

Regelmatig staat het persoonsgebonden budget onder druk. Enerzijds zijn de PGB’s voor huishoudelijke hulp in het kader van de Wmo gedecentraliseerd naar lokale overheden en is het dus afhankelijk van in welke gemeente je woont, welk beleid er rond het PGB is. Anderzijds probeert de rijksoverheid de PGB’s vanuit de huidige Wlz te beperken vanuit vermeende onbeheersbare kostenstijging. Opvallend is het dat het dezelfde VVD is die het persoonsgebonden budget in 1996 invoerde, die sterk neigt tot het afschaffen daarvan. Uiteindelijk besloot het kabinet-Rutte II met het afschaffen van de AWBZ de PGB's onder te brengen in de Zorgverzekeringswet; een voornemen dat vlak voor het kerstreces van 2014/15 verijdeld werd omdat drie PvdA-senatoren hun stem aan het wetsvoorstel van minister Schippers onthielden. Op dit moment kennen we in de vier zorgwetten een wettelijke verankering van het PGB, in de Wlz, Zvw, Wmo en zorgverzekeringswet.